Lars Banck

* Norrköping 1611 † Franeker 13.10.1662

Laurentius Gunnari Banck föddes i Norrköping 1611 (1617, 1619) och studerade vid Uppsala universitet där han inskrevs bara tolv år gammal 21 augusti 1629. Efter två disputationer, 1633 och 1635, lämnade han Sverige och tog en utländsk jur.dr 1642 i FranekerA A) Franeker i Friesland, Nederländerna.. Efter resor i Frankrike, Spanien och Italien blev han professor i juridik i Franeker 1647.

För eftervärlden har Laurentius Gunnari Banck främst blivit ihågkommen för de skrifter han författat och utgivit[1]. Han beskriver Innocentius X:sB B) Giambattista Pamfili, Innocentius X 1574-1655, påve från 1644. kröning i Roma triumphans, och berättar om drottning KristinasC C) Kristina, 1626-1689, drottning av Sverige 1632 till 1654. personliga förehavanden i Rom i Bizarrie politiche. Vidare har han skrivit en text om de tidiga kristna kungarna före reformationen i De tyrannide papæ in reges & principes christianos diascepsis. Redan titlarna avslöjar att det finns en tydlig tendens att skildra katolska förhållanden onyanserat kritiskt, och många av Bancks texter har används som propaganda för protestantismen. Om Bancks person sägs det att han var märklig och anklagades för häxeri.

Banck ligger begravd i Franeker i kollegiekyrkan[2]. Ett porträtt finns bevarat som kopparstick därstädes i konsistoriet.[3]

Skrifter

Lars Banck
Oratio de gratitudine benefactoribus et promotoribus exhibenda, quam in Regia academia Ubsaliensi ... die 27. maij anno 1632, declamavit Lauretius Gunnari Norcopensis Banck. Upsaliæ 1632. 4:o 10 bl.
Disp. philos. continens quæstiones aliquot miscellaneas. Upps. 1633. 4:o 12 bl. (Præs. Joh. L. Stalenus)
Disp. publica, de honesta delatione. Upps. 1635. 1bl., 70 s. (Præs. Laur. O. Wallius)
Roma triumphans seu actus inaugurationis & coronationis Innocentii Decimi pont. max. brevis descriptio, cumomnibus triumphis & ceremoniis eidem actui additis. Accessit in fine appendix de quarundam cæremoniariumpap. origine Franeker 1645. 12:o 12bl., 324s. Gallica / Google books
Ed. II, triplo auctior. Franeker 1656. 12:o 12bl., 480, (83)s., 17 grav. bl.
De tyrannide papæ in reges & principes christianos diascepsis. Cui in fine addita est Laurentii Vallæ Declamatio ... Franeker 1649. 12:o 11 bl., 664, (36) s., grav. tit.
Commentarius de Privilegiis Militum. Franeker 1649, 4:o.
De Privilegiis Jurisconsultorum. Franeker 1649, 4:o.
De Privilegiis Studiosorum. Franeker 1649, 4:o.
De Privilegiis Mercatorum. Franeker 1649, 4:o.
De Bancciruptoribus. (Daniel Wegener), Franeker 1650, 4:o.
De Privilegiis Mulierum. Franeker 1651, 4:o.
Taxa S. cancellariæ romanæ, in lucem emissa & notis illustrata ... Accedit index latione barbarus, cum indice titulorum, rerum & verborum. Franeker 1651, 7 bl., 410, (30) s. grav. tit., 8:o. Gallica
De Jure et Privilegiis Nobilium. Franeker 1652, 4:o.
Tractatus de Duellis. Franeker 1658. 4:o.
Bizzarrie politiche, overò Racolta delle più notabili prattiche di stato, nella christianità, Messe alla luce dà Lorenzo di Banco, Goto. Franeker 1658, 12:o 8 bl. [utan dedik. 4 bl.], 276 s., 2 bl. 36 s., s. 281-314, (37) s.
Dissertationes de structura et ruptura Aurreæa Bullæ Caroli IV. Franequeræ 1661, 4:o.
Discursus Academicus de jure aggratiandi. Franequeræ, 4:o.
Diss. de Consiliis et Consiliariis Principum. Franequeræ, 4:o.

Källor

-
Applavsvs academici honori & famae. Clarissimi & Consultissimi Viri, D. Lavrentii Banck, Norcopensis Gothi, Philosoph. & J. U. D. cum bonorum omnium voto ad Professionem Juris in Celebri Academia Franequerana, Ad diem XV. Martij. publice introduceretur. A Sincerioribus amicis dicti, dedicati & consecrati. Franekerae, Excudebat Idzardus Alberti, Typographus in Academia Franequerana, 1647. - KÖZLEMÉNYEK Mózes Huba: Vers- és jogtörténeti adalék 1647-ből
-
Biografiskt Lexicon öfver namnkunnige svenska män, B. 2, ss. 19-20, Stockholm 1875. [s. 19, 20]. Google books.
-
Svenskt Biografiskt Lexikon, B. 2 ss. 629-30, Stockholm 1920. [s. 629, 630].
Bayle, PierreD D) Pierre Bayle, 1647-1706, fransk filosof och författare.
Dictionnaire Historique et Critique, 4 éd. Amsterdam & Leide, 1730 (Banck - även lokalt, Pinet)
Boeles, Willem Boele Sophius
Frieslands Hoogeschool en het Rijksathenaeum te Franeker, I, Leuwarden 1878. ss. 190, 195-6. Digitale historische bibliotheek Friesland.
Braad, Christopher HenricE E) Christopher Henric Braad, 1728-1781.
Ostrogothia literata, 1, handskr.
Clement, DavidF F) David Clement 1701-1760.
Bibliothèque curieuse historique et critique, ou catalogue raisonné de livres dificiles a trouver, T. 2, pp. 393-6. Göttingen & Lipsiæ, 1750-60, T. 1-9 (A-Hessus). [s. 393, 394, 395, 396]. Google books.
Collijn, IsakG G) Isak Collijn, 1875-1949.
Sveriges bibliografi 1600-talet : bidrag till en bibliografisk förteckning. - Uppsala, 1942-1946. - (Skrifter / utgivna av Svenska litteratursällskapet ;10:19-23). [s. 47-48].
Conring, HermannH H) Hermann Conring, 1606-1681.
Conringiana Epistolica?
Gezelius, GeorgI I) Georg Gezelius, 1735-1789.
Försök til et biogr. lexicon, D. 1, ss. 40-1, Stockholm, Upsala och Åbo 1778, D 1-4. [s. 41-2].
Gjörwell, Carl ChristofferJ J) Carl Christoffer Gjörwell, 1731-1811.
Tidningar om Lärda Saker, 1769 D. 2 ss. 96, 110
Iser, Carl JacobK K) Carl Jacob Iser, 1785-1809.
Genealogiska och biografiska Anteckningar hörande till Norrköpings Stads Historia, 1806 (1969). [s. 40-41, 42-43, 44-45].
Jöcher, Christian GottliebL L) Christian Gottlieb Jöcher, 1694-1758..
Compendiöses Gelehrten-lexicon, S. 295, Leipzig 1726. [s. 295 - tydligare].
Kylander, Joël JonæM M) Joël Jonæ Kylander, 1610-?, född i Linköping.; Gyngicinus, Michaël; Barkius Suecus, Andreas; Banckovius, Laur. W.; Arnoldt, Nicol.; Major, Godofr.
APA, abitui et peregrinationi clar. & præst. D. Laurentii Banck Norcop. Gothi, L.A.M. et J.U. Cand. meritissimi, a sinceribus amicis oblata, data, sacrata. Franequeræ 1642. 4:o.
Lidén, Johan HenrikN N) Johan Henrik Lidén, 1741-1793.
Catalogus disputationum, in academiis et gymnasiis Sveciæ ... ss. 438, 534. [s. 438-439, 534-535].
Marchand, ProsperO O) Prosper Marchand, 1675-1756.
Dictionnaire historique ou Mémoires critiques et littéraires, 1758-9
Niceron, Jean-PierreP P) Jean-Pierre Niceron, 1685-1738, fransk författare och kompilator.
Mémoires pour servir à l'histoire des hommes illustres, T. XLI (1740), p. 382-385. Google books.
Odén, Klas GustavQ Q) Klas Gustav Odén, 1846-1910.
Östgötars minne: biografiska anteckningar om studerande Östgötar i Uppsala 1595-1900. Stockholm 1902. [n. 245]
Schefferus, Johannes ArgentoratensisR R) Johannes Schefferus, 1621-1679.
Svecia literata seu de scriptis & scriptoribus gentis Sveciae : opus postumum / Holmiae initio anno 1680, excusum, nunc autem denuo emendatius editum, & hypomnematis historicis illustratum, a Johanne Mollero, Flensburga-Cimbro
Svecia literata, 1680, 1698, 2:a uppl. med tillägg (Hypomnemata 2. 406) och rättelser av dansken Johannes Moller (Mollerus) (1661-1725)
Sparre, Carl, Gustaf och PehrS S) Carl Sparre, 1627-1702; Gustaf Sparre, 1625-1689; och Pehr Sparre, 1628-1692.
Προπέμπτιχον, quod præstantissimo et politissimo Juveni D. Laurentio G. Banck Norcop., Philosophiæ Candidato illustri, in exoticas terras jam abituro, discipuli hactenusipius in signum gratitudinis scripserunt XIII. Upsaliæ 1640, 4:o
Vriemoet, Emo Lucius
Athenarum Frisiacarum Libri duo; quorum alter, praeter historiam Academiae, quae est Franequerae, Elogia Screniss. et Ampl. Ephororum, alter cl. Professorum, cum serie Secretariorum, Bibliothecariorum, nec non Inspectorum oeconomiae publicae, a natalibus ejus ad praesons aevum usque, complectitur. Leutwarden 1758. ss. 403-405Google books.
Warmholz, Carl GustafT T) Carl Gustaf Warmholz, 1713-1785.
Bibliotheca historica Sveo-Gothica, Uppsala 1817. [s. 169, 191]. Google books.
Wrangel, EwertU U) Ewert Wrangel, 1863-1940.
Sveriges litterära förbindelser med Holland, 1879 i Lunds Universitets Årsskrift, 214 s. (Holländsk utgåva).

Övrigt

Conring, Hermann
Opera. Herausgegeben und mit Anmerkungen von Johann Wilhelm Göbel. Aalen : Scientia, 1970-1973.
Glarbo, Henny
"Danske og norske Studenter ved Universitetet i Franeker (1592-1803)". Personalhistorisk Tidskrift 9-V-1932 s.53-67. Viborg : 1880-.
Kornerup, Bjørn
"Om danske studerande i Franeker". Danske magazin: inholdende bidrag til den danske histories oplysning / udgivet af Det Kongelige Danske Selskab for Fædrelandets Historie. København, 1745-. R. 7, Bd 1-6 1936-1954/57 (7 R IV s.381-5)
Niléhn, Lars H.
Peregrinatio academica: det svenska samhället och de utrikes studieresorna under 1600-talet. Lund: Liber/Gleerup, 1983. Bibliotheca historica Lundensis, 54
Odén, Klas
Östgötars minne : biografiska anteckningar om studerande östgötar i Uppsala 1595-1900. Stockholm, 1902.
Sjöblad, Aron
"Synen på studieresande i Sverige under 1600- och 1700-talen". Lychnos (ss. 7-18) 2004.
Wrangel, Ewert
Sveriges litterära förbindelser med Holland, 1879 i Lunds Universitets Årsskrift, 214 s.